Grondbeleid

Om een actief grondbeleid te kunnen voeren is een gezonde financiële positie van Grondzaken noodzakelijk. Jaarlijks wordt hiervan verslag gedaan in het jaarverslag van Grondzaken (Herzieningen en Meerjarenperspectief).

De financiële positie van Grondzaken wordt mede bepaald door de boekwaarde en de winstverwachting van de actieve complexen.

In Emmelhage Fase 1 is de laatste kavel verkocht in 2023. Deze fase is zo goed als volgebouwd. Het woonrijp maken zit in de eindfase. Ook in Emmelhage Fase 2A zijn alle kavels verkocht. In 2024 verwachten we dat fase 2A volledig woonrijp gemaakt wordt. In 2023 zijn in Emmelhage fase 2B 16 woningbouwkavels verkocht. De verwachting is dat er in 2024 nog eens 5 kavels in fase 2B verkocht worden.

In september 2021 is de grond voor de ontwikkeling van Emmelhage fase 3B van het Rijksvastgoedbedrijf (Rvb) aangekocht. Samen met een projectontwikkelaar worden Emmelhage fase 3A (projectontwikkelaar) en fase 3B (gemeente) ontwikkeld. Beide fases zorgen voor samen voor ruim 300 woningen. Emmelhage fase 3B wordt in 2024 bouwrijp gemaakt. De eerste woningen in Emmelhage fase 3B verwachten we eind 2024 te verkopen.

Dokter Jansenpark
Op 3 april 2023 heeft de gemeenteraad de grondexploitatie ‘Complex 88, Dokter Jansenpark’ vastgesteld. De exploitatie van het gebouw Dr. Jansencentrum is daarmee onderdeel geworden van de grondexploitatie. De verwachting is dat het Dr. Jansencentrum tot eind 2025 operationeel blijft en dat het gebouw daarna gesloopt kan worden. In 2024 wordt het eerste deel van het Dokter Jansenpark bouwrijp gemaakt, namelijk de grond van cluster 1 en 2. De verwachting is dat deze grond eind 2024 verkocht en overgedragen wordt aan de ontwikkelaars.

De grondverkopen in de dorpen lopen redelijk volgens planning. Er is veel vraag naar nieuwbouwkavels, maar het werkelijk afnemen van een kavel en het bouwen van een woning vergt veel tijd. In Luttelgeest fase 4 en Marknesse fase 4 zijn de eerste kavels verkocht in 2023. De verkopen lopen voor op de planning. Alleen in Marknesse fase 3 loopt de uitgifte achter op planning, maar dit is verklaarbaar door de leverstop die er momenteel is i.v.m. een juridische kwestie omtrent de eigendomssituatie.

Risico
De risico’s van de grondexploitaties ‘woningbouw dorpen’ zijn beheersbaar. Het sturen op de uitgifte van woningbouwkavels is de belangrijkste beheersmaatregel.

De markt in de gemeente Noordoostpolder is relatief stabiel. De bedrijfsterreinen richten zich vooral op het huisvesten van bestaande bedrijven die willen uitbreiden of het huisvesten van nieuwe en verplaatsende bedrijven uit de eigen gemeente. In 2023 is er op De Munt II in totaal circa 0,5 ha. verkocht. Op de Munt II fase 1 is nog aanbod aan kleine en middelgrote kavels, fase 2 is op 1 kavel na (uit)verkocht. In december 2021 is het bestemmingsplan met bijbehorende grondexploitatie De Munt B vastgesteld. Op bedrijventerrein De Munt B is ca. 42 ha. aan nieuwe bedrijfskavels beschikbaar. Op De Munt B is het ook (weer) mogelijk om grote kavels uit te geven. In 2023 zijn de eerste kavels verkocht op De Munt B, in totaal 1,8 ha. De grondprijzen van terreinen die vrij beschikbaar zijn, zijn in prijs verhoogd conform de Nota Grondprijzen 2024.

Risico
Voor de bedrijventerreinen De Munt II fase 1, 2 en B geldt dat er een negatieve boekwaarde bestaat. Deze boekwaarde moeten we terugverdienen door kavelverkopen in de (nabije) toekomst. In fase 1 was er nog een relatief groot gebied dat kantoorbestemming had. Dit aanbod sluit niet helemaal aan bij de vraag en daarom is er in 2024 een bestemmingsplanwijziging vastgesteld. Op deze locaties is naast kantoren ook ‘reguliere’ bedrijvigheid toe te staan.

De verkoop van bedrijfskavels in de dorpen loopt redelijk volgens planning. In 2023 is er circa 0,6 ha. verkocht. De bedrijventerreinen in Creil, Ens, Espel en Rutten zijn uitverkocht. Alleen in Marknesse is op dit moment nog voldoende aanbod. Er wordt gekeken naar mogelijke verdere uitbreiding in Ens. De grondprijzen van terreinen die vrij beschikbaar zijn, zijn in prijs verhoogd conform de Nota Grondprijzen 2024.

Risico
De risico’s van deze grondexploitatiecomplexen zijn beperkt. Het grootste deel van de kosten is al gemaakt en de meeste kavels zijn verkocht.

Centrumplan Emmeloord
In 2017 is de grondexploitatie Centrumplan Emmeloord vastgesteld. De uitvoering van het plan is vervolgens van start gegaan. Er is veel interesse in de afname van grond voor commerciële ontwikkelingen en appartementen. De eerste uitgiftes hebben begin 2018 plaatsgevonden. In 2019 is een locatie aan De Deel verkocht ten behoeve van woningbouw en detailhandel. In 2020 is voor circa € 2 miljoen aan grond verkocht voor woningbouw op de flatslocatie, appartementen op het Smedingplein en het horecapaviljoen op De Deel. In 2021 is voor circa € 4,6 miljoen aan grond verkocht ten behoeve van woningbouw (109 appartementen, waarvan 59 voor de sociale huursector), een supermarkt en enkele dagwinkels. In 2022 is de locatie voor het Ronddeel verkocht voor
€ 726.000. Hier worden 19 appartementen gerealiseerd en enkele dagwinkels in de plint. De laatste grond is in 2023 verkocht en overgedragen. Dit betreft de ‘CWI’-locatie. Hiermee is het Centrumplan Emmeloord volledig uitverkocht.

Naast de opbrengsten worden er natuurlijk ook kosten gemaakt om de openbare ruimte bouw- en woonrijp te maken. In 2023 is de Oostzijde van het centrum woonrijp gemaakt en is er een openbaar toilet gerealiseerd ter hoogte van het Jumboplein.

Risico
Hogere kosten van de aanleg van de openbare ruimte.

Wellerwaard
Wellerwaard is uitverkocht. In 2018 zijn de eerste 3 kavels verkocht. In 2019 zijn nog eens 2 kavels verkocht. In 2020 zijn er 6 kavels verkocht, in 2021 10 en in 2022 zijn de laatste 2 kavels en laatste 2 landgoederen verkocht. In 2024 verwachten we het woonrijp maken van de openbare ruimte af te ronden.

Risico
Hogere kosten van de aanleg van de openbare ruimte.

Naast vastgestelde grondexploitaties hebben we ook overige gronden in eigendom. Die
hebben wij om in te zetten bij toekomstige ontwikkelingen (strategische gronden). Deze
gronden zijn materiële vaste activa (MVA). Zij staan op de balans voor de prijs waartegen zij zijn gekocht (verkrijgingswaarde) of voor de marktwaarde (als die blijvend lager is dan de verkrijgingswaarde). Deze gronden vallen pas onder ‘grondbeleid’ als er een grondexploitatie voor wordt vastgesteld.

Naast de gemeente zijn er nog enkele andere spelers actief op de grondmarkt van de Noordoostpolder. Met deze partijen maken we afspraken over de verdeling van de kosten. Bijvoorbeeld de kosten voor de aanleg van openbare voorzieningen. Dat doen wij in overeenkomsten. Op deze manier loopt de gemeente geen financieel risico bij grondexploitaties die zij zelf niet uitvoert. Het gaat om de volgende grondexploitaties.